De Hoornaar - grootste wespensoort

De Hoornaar (Vespa crabro) is met 20-35mm de grootste wespensoort in Nederland.
Als je al niet zo gecharmeerd bent van Wespen, dan schrik je van Hoornaars helemaal door hun
twee maal zo grote formaat en dan maken ze ook nog een luid bromgeluid. Toch zijn Hoornaars lang niet zo agressief en op mensen gericht als andere wespen.


De Hoornaar is niet zo algemeen voorkomend als veel andere wespensoorten. In de kuststreken en het noorden komt hij weinig voor, in het zuiden en de oostelijke helft van Nederland is het een vrij algemene verschijning op de zandgronden. Geen dieren dus die je iedere dag tegen het lijf loopt en ik was dan ook blij dat ik deze Hoornaars tegenkwam in natuurgebied Kampina tijdens mijn weekeindje Brabant. De bovenstaande foto is overigens eerder gemaakt van een dode Hoornaar.



De Hoornaar valt naast zijn grootte op door de de Roodbruine kleur, daar waar andere wespen meer zwart hebben. Ik vind het wel wat lijken alsof ze van mahoniehout zijn.
Hoewel de Hoornaar dus niet heel agressief is kan hij wel degelijk steken en dat schijnt een stuk pijnlijker te zijn dan van een gewone wesp en erg branderig te voelen. Zo'n steek is behalve pijnlijk niet gevaarlijk tenzij je allergisch bent voor Bijen of Wespen. En de Hoornaar zal meestal alleen maar steken om zijn nest te verdedigen, daar moet je daarom niet te dichtbij komen en je zeker niet in de aanvliegroute begeven.




Gevaarlijk is het wel als je een insect bent, de Hoornaar is namelijk een echte rover en doet zich te goed aan allerlei insecten zoals Bijen, maar ook grote insecten als Libellen. Een deel van die insecten wordt door de Hoornaars fijngekauwd aan de larven in het nest en die larven produceren vervolgens weer een zoete vloeistof waar zij de werksters in het nest weer mee voeden, een bijzondere fenomeen.  Volwassen Hoornaars eten geen dierlijk voedsel maar zuigen bijvoorbeeld de honing uit gedode Bijen. Ook bijzonder is dat Hoornaars ook 's nachts jagen en zo ook wel op licht afkomen.


Naast het eten van insecten knagen Hoornaars ook aan boombast en likken het sap dat daar uit komt dan op, ze doen dat vooral bij Berkenbomen. De Hoornaar in deze blog vlogen steeds naar dezelfde Eikenboom en knaagden daar aan de bast, ik denk dat ze dat deden ten behoeve van een nest, want ze vlogen af en aan en ik had niet de indruk dat het ze om sappen te doen was.




Een kolonie Hoornaars kan bestaan uit 500-1000 dieren en de nesten worden vaak gemaakt in een boomholte of een nestkastje, maar ze kunnen ook vrij aan een boomtak of struik hangen en soms kiezen ze hun plek onder het dak van huizen. Een kolonie bestaat maar een seizoen en enkel de koningin overwintert diep in de grond om in het voorjaar weer een nieuwe kolonie te stichten. Een indrukwekkende wespensoort en ik was blij met deze ontmoeting en de mogelijkheid om ze eens even goed te bekijken.


Reacties

  1. Dit zijn felle rakkers waar je geen por van moet krijgen want het is een fiks insect met een redelijke angel. Hier zie ik hem zelden, maar elk jaar wel een keertje. Een prachtig goudgeel insect dat je heel leuk op de foto hebt...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mooie serie, Coby. Je beschrijving is ook interessant. Als je snel om je heen kijkt is een wesp gewoon een wesp. Dat je daar ook nog soorten in hebt zie je pas als je meer secuur gaat kijken. Dat heb ik eigenlijk nog nooit zo gedaan. Meestal ben ik op mijn hoede als ik zo'n beest zie. Ik weet niet of ik deze wesp ooit gezien heb of er gewoon overheen gekeken heb. Groetjes, Joke

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Hai Coby...

    Mooie serie heb je vast kunnen leggen van deze prachtige wesp..
    ik ben eigenlijk best wel bang voor wespen, maar met de camera tussen wesp en mijzelf durf ik heel wat...deze heb ik ook al eens voor mijn lens gehad, ofschoon niet zo uitgebreid al jij...
    prachtige opnames en info...Super gedaan, mooi scherp...

    Lg, Nieske

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dankjewel, ik ben ook niet zo'n held hoor en hoewel
      de Hoornaar niet echt agressief is heb ik er wel ontzag
      voor en hou ik wel wat afstand.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  4. Grote eerbied heb ik voor deze super-wespen: ik loop er - vanwege mijn wespenallergie - met een grote boog omheen. Maar je moet "het kwaad toch in de ogen durven kijken" en door deze blog is dat zonder risico mogelijk ;-)
    Mooie foto's en boeiende observaties!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja als je er allergisch voor bent moet je er helemaal bij uit de buurt blijven. Gelukkig is foto's kijken ongevaarlijk en kun je onbekommerd
      kijken hoe prachtig ze zijn.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  5. Leuke post over deze wespensoort, mooie foto's ook

    met vriendelijke groet

    Robert

    robert-1968.blogspot.com

    BeantwoordenVerwijderen
  6. ja dat lijkt mij ook een heel dankbaar insect om te fotograferen maar wel met een zekere afstand.

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Mooie serie foto's weer met interessante informatie. Ik kom zo'n hoornaar toch liever niet tegen. Wat een imposante verschijning is dat.

    Fijn weekend en een lieve groet,
    Betsy
    Wolatelier DiAn

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Prachtige serie van de Hoornaar, mooi ook je info erbij.
    Groetjes Tinie

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Mooie serie van de hoornaar, deze kom je hier inderdaad niet tegen, zoals ook al in je beschrijving te lezen is.
    De bovenste foto is echt een topper, wat een kop zeg.
    Groetjes Irma

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Hoi Coby
    Mooie serie van de hoornaar en leerzaam.
    groetjes Herman,

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Alweer een aanrader voor iedereen die meer van onze natuur wil weten, mooi geschreven en gefotografeerd.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Goed zeg, hoornaars heb ik nog nooit gezien, maar ik weet ook niet of ik ernaar met verlangen. Je hebt er goed studie van gemaakt, fijn al die info bij die mooie foto's!
    Bedankt, Marion

    BeantwoordenVerwijderen
  13. OO, dan weet ik nu wat ik doodgeslagen heb op een vakantie in Cochem in Duitsland! Ik was aan het breien met een felle lamp boven mijn hoofd en de schuifpui een stukje open en ineens zoemde er een soort helicopter over mijn hoofd, leek het, ik schrok erg en in een reflex sloeg ik met een handdoek die in de buurt lag. Jammer vond ik het wel want ik had nog nooit zo'n grote insect gezien en ik zag ook wel dat het iets bijzonders was.
    groetjes,

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Deze dieren komen hier in Drenthe echt wel voor hoor!
    Een paar jaar geleden heb ik hier in de tuin nog een nest gehad.
    En ook nu waren ze al bezig om in de nok van het dak een nest te maken.
    Een paar weken terug vond ik een dode hoornaar in de vensterbank.
    Prachtige foto's heb je gemaakt.Maar ik loop er liever bij de levende met een grote boog omheen.
    Bij Hannie van Tintangel zie ik ook altijd van die mooie foto's van jullie tochten.
    Dank je wel voor alle mooie foto's.Meestal reageer ik niet,maar nu kon ik het niet laten.
    groetjes,Truus

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Jazeker komen Hoornaars in Drenthe voor, dat hoort ook
      bij de oostelijke helft van Nederland en ik heb ze zelf
      ook wel in Drenthe gezien. De eerste foto is ook in Drenthe
      gemaakt.
      Leuk te horen dat je geniet van alle foto's en dank voor
      je reactie!
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
    2. Afgelopen weekend zaten er twee in mijn wespenvanger op de camping in wassenaar ze leefden nog dus we hebben ze vrij gelaten👍

      Verwijderen
  15. Wat een imposant insect. Ken ik niet, maar nu, dankzij jouw prachtige foto's en interessante wetenswaardigheden weet ik er nu iets van. Hartelijk dank. Fijn weekend en groeten van Willemien.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja precies Willemien, een imposant dier. Je weet meteen dat je
      iets aparts ziet. Maar in Friesland weinig kans om
      ze tegen het lijf te lopen denk ik.
      Maar altijd mooi dat je dan kunt mee genieten via
      de blog.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  16. Hallo Coby,

    Ik heb het al niet zo op Bijen en Wespen, als ik dan zo'n grote Hoornaar zie dan doe ik nog sneller een stapje achteruit. Toevallig 2 weken geleden eentje zien zitten op een asfaltweg. Ze zijn inderdaad bijzonder groot t.o.v. bij/wesp.

    Mooie bijdrage weer aan info en natuurlijk de daarbij desbetreffende fraaie foto's.


    Gr,

    Remco

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Hoi Coby,

    bijen en wespen zijn niet helemaal mijn ding daar ik allergisch ben voor wespensteken. Wel is het zo dat ik sinds de camera meer te weten ben gekomen over bijen en wespen voor wat betreft het steken ed. Ook dat sommige "wespen" dus helemaal geen wespen zijn.

    Deze hoornaar hebben wij hier ook en ik moet zeggen dat je er een paar fraaie foto's van hebt gemaakt met weer hele bruikbare info. Foto 8 vind ik echt heel erg mooi.

    groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Hoi Coby,

    Mooi blogbericht.

    "bovenstaande foto is overigens eerder gemaakt van een dode Hoornaar". Dat wil ik wel geloven dat ie dood was anders had je nooit zo dichtbij durven komen?

    Ik ben als de dood voor wespen (vraag me niet waarom maar het is het enige insect dat me stuipen op het lijf jaagt) en toen ik een hoornaarsnest tegenkwam in de Oostvaardersplassen ben ik er ondanks dat ik er ook wel foto's van wilde maken toch maar in een wijde boog omheen gelopen. Jij bent dus wat minder bang, of helemaal niet, en hebt er een mooi blogbericht van gemaakt.

    Groeten,
    Robert

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Hoi Coby,
    Ik heb pas ook geprobeerd de hoornaars te fotograferen. Ze hadden een nest onderaan de stam, in een spleet, in een eikenboom.
    Maar omdat ik allergisch kan reageren op wespensteken, durfde ik niet goed dichtbij te komen en heb ik het maar opgegeven. Ze zijn echt indrukwekkend groot. Vorig jaar heb ik op de hei gezien hoe ze in de vlucht achter andere insecten aan joegen.
    Geen lieverdjes. Aparte serie, mooi de eerste foto en nr 8.
    Groeten, Gonnie

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Hoi Coby,
    Ik heb deze Hoornaars pas vorig jaar voor het eerst gezien, imponerend zijn ze!
    Het is mij nog niet gelukt om ze te fotograferen, dus ik vind het heel knap dat jij er een hele serie van hebt kunnen maken, top hoor!
    groetjes
    Loes

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Dag Coby,

    Zie ze hier vaker in de tuin. Ze zijn inderdaad prachtig! Groeten, Alexandra

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Dat zijn imposante beestjes, ze zijn inderdaad erg groot maar toch ook wel erg gaaf. Al was het wel even schrikken toen ik de eerste zag vliegen op mijn werk. Je hebt eigenlijk geen macro lens nodig voor deze wesp. Ondanks het feit dat ik maar 1 heb gezien in mijn leven tot nu toe en ik het knap vind dat je er er serie van hebt weten te maken vind ik het jammer dat de grote van het beestje hier er niet echt uitspringt. Al zou ik ook niet verwachten dat je de wesp eventjes op je hand zet hoor. Dus toch leuk!

    BeantwoordenVerwijderen
  23. loop ik met mijn metaaldetector bij Donkerbroek (Friesland) langs de bosrand zie ik ineens in een holle boom zo,n meter boven de grond een nest van dez imposante beestjes! was wel ff schrikken maar wat een gewelgige beesten als je alleen de gewone wesp kent. en een geluid vanuit die holle boom en ze bleven maar aanvliegen, wie weet hoeveel het er zijn
    heb er met mijn mobiel fotos van gemaakt en natuurlijk thuisgekomen de pc opgestart om te kijken wat dit was.
    dit zijn dus hoornaars weer wat wijzer geworden dank u natuurkieker

    BeantwoordenVerwijderen
  24. Vorig jaar had ik een hoornaarnest in mijn schoorsteen. Na navraag bij deskundigen te hebben gedaan het nest gewoon laten zitten. Nest blijft relatief klein, je hebt geen last van vervelende andere wespensoorten en ze zijn helemaal niet agressief.
    En precies zo was het en ook nog eens grappig als je visite wat angstig om zich heen kijkt als de hoornaars op de tuinverlichting af komen.

    BeantwoordenVerwijderen
  25. Hoi, Ik had gisteren zo een grote wesp binnen in mijn appartement!!! Ik hoorde hem (met gesloten deur!!!) in de kamer ernaast zoemen en overal tegenaan vliegen. Ik dacht eerst dat ik het sissen van een kortsluiting hoorde, zo klonk het. Maar toen ik binnen kwam zag ik een groot beest van links naar rechts vliegen, hij leek vrij agressief! Ik dacht eerst dat het een klein vleermuisje was of een libelle maar toen ik beter keek zag ik dat het een wesp was. Nochtans woon ik midden in de stad maar er zal dan wel ergens een nest zijn.
    Was echt wel schrikken en ik hoop NOOIT nog zo een beest binnen te krijgen.

    BeantwoordenVerwijderen
  26. Ik heb ze in de tuin ze zitten in en vogelhokje
    Ik kwam er achter toen ik in de schuur moest zijn
    Ik schrok van en raar gegrom
    Het is wel indruk wekkend
    Maar ben er eigenlijk ook wel en beetje bang voor ze
    Ze zijn behoorlijk groot

    BeantwoordenVerwijderen
  27. ik heb ze in de keuken zitten onder hout waar ik niet bij kan komen,denk dat ze daar een nest bouwen, ik ben gestoken door ze en zijn wel aggresief,gevangen en buiten gezet, nu maar afwachten wat er verder gebeurt of er een nest is of niet......

    BeantwoordenVerwijderen
  28. Prachtige serie die ik blijkbaar nog niet eerder heb gezien. Gek genoeg ben ik van horenaars niet bang, maar van die vervelende wespen wel. Op de eerste foto zie je mooi de details van zijn kop.
    groetjes Ghita

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. ha toch goed dat ik af en toe weer eens even een blog onder de aandacht breng :-)
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  29. Hoi Coby,

    Interessante achtergrond info. Ik ben als de dood voor wespen en vind de hoornaar een (mooi) monster om te zien maar minder angstaanjagend omdat ie wat minder 'gek' is dan een najaarswesp. Bij ons in de achtertuin is een hele rij guldenroede en die zit vol met allerhande zweefvliegen en bijën; de hoornaar komt de laatste dagen continu langs, doodt een insect en met de insect tussen z'n poten verdwijnt ie weer als ware het een helicopter; indrukwekkend.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik vind ze bijzonder interessant en het zijn enorme moordenaars, het gekke vind ik dat de potentiële slachtoffers vaak niet erg op hun hoede zijn voor een aanval van een hoornaar. Ze eten zelf trouwens graag fruit en de insecten worden naar hun kroost gebracht...
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  30. Ik heb hier ook last van een nest (ik woon vlak bij heerenveen) dus in het noorden zitten ze ook wel, als ik momenteel naar de buitenkoelkast loop vliegen er vaak een stuk of 5-6 rond de lampen, hier zitten 's nachts vaak ook veel vlinders en muggen. Ergens is het best wel griezelig om ze zo dicht bij te hebben (ik had er laatst al een binnen). Ik ben dan ook blij om te lezen dat het over een maandje of 2 weer over is en ze dan wegblijven. Dit is trouwens niet het eerste nest wat ik hier in de buurt heb gezien, erg veel zijn het er ook weer niet.

    BeantwoordenVerwijderen
  31. Ik heb hier ook last van een nest (ik woon vlak bij heerenveen) dus in het noorden zitten ze ook wel, als ik momenteel naar de buitenkoelkast loop vliegen er vaak een stuk of 5-6 rond de lampen, hier zitten 's nachts vaak ook veel vlinders en muggen. Ergens is het best wel griezelig om ze zo dicht bij te hebben (ik had er laatst al een binnen). Ik ben dan ook blij om te lezen dat het over een maandje of 2 weer over is en ze dan wegblijven. Dit is trouwens niet het eerste nest wat ik hier in de buurt heb gezien, erg veel zijn het er ook weer niet.

    BeantwoordenVerwijderen
  32. Mooie dieren, maar wel een beetje eng inderdaad als ze zo dichtbij zijn en rond je huis vliegen. Wij hadden een paar jaar terug ook een nest in ons vorige huis, in een gat in de muur. Bedankt voor je mooie artikel!

    BeantwoordenVerwijderen
  33. Wij wonen aan een bosrand in Limburg. We hebben een afdakje in de tuin waar we ook wat oudere luidsprekers hebben hangen voor gezellige muziek. Ieder jaar proberen de hoornaars een nestje te bouwen in de buurt van onze vijver die zich een paar meter ervandaan bevind. De vijver is een plek waar in de zomer veel bezigheid is van insecten en vogels. Ze komen er ook drinken. We laten alle dieren met rust zodat ze hun gang kunnen gaan, dus ook de hoornaar. Nu dus, zijn ze in een van de luidsprekers gekropen om dat wellicht een nest te gaan maken. Bij de bbq werd een van ons flink gestoken. Ze komen ook binnen via de kleinste gaatjes en maken dan vaak aan een balk hun nest. Hetgeen ze wel doen is de balk opeten of kapot knagen... Het zijn om te zien prachtige beesten, de natuur is mooi wat dat aangaat. Ze moesten alleen niet kunnen steken,,, Overigens mooie foto''s en wat een geluid produceren die beesten zeg, Het lijkt idd wel een kleine helecopter maar helaas niet met afstandbediening of een aan/uit knop :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  34. Goed beschreven zo Coby. Ik kwam op je blog doordat wij nu in Netro Piemonte Italië zijn en deze bijzondere wespen bij de boerderij zagen waar wij logeren. Alhoewel ik zeer allergies ben voor wespen ( heb tegengif bij me ) ben ik er niet bang voor. Mede door de vrouw des huizes doe mij al op diverse dingen gewezen heeft en maatregelen heeft genomen. Dank voor alle verhalen van andere lezers en nog een fijne tijd.
    Groet, Hans

    BeantwoordenVerwijderen
  35. Hey ,
    Ik was dit jaar op vakantie geweest naar de Ardeche in Frankrijk en kwam dit beestje 2 x tegen en 1 daarvan was in onze wespen val gevangen en zo konden we hem goed bekijken . Maar we vonden hem allemaal vrij eng , en hij was wel 4 x zo groot als de andere (normale) wespen . Mijn vraag is , wat was er gebeurt als we hem hadden gepakt zou hij ons dan prikken en hebben we nou een normale gezien of en vrij grootte want hij was sowieso niet 3,5 cm maar veel groter .
    Mvg Anouk 😊

    BeantwoordenVerwijderen
  36. Hallo Anouk, de Hoornaar is niet alleen de grootste wesp van Nederland, maar ook van Europa.
    Je kunt er dus van uit gaan dat je daar ook de Hoornaar hebt gezien, wellicht leek hij groter omdat hij in de
    wespenvanger zat.
    Een Hoornaar vastpakken is geen goed idee, een steek van een wesp is pijnlijk, maar van een Hoornaar nog
    vele malen erger.
    Natuurkieker Coby

    BeantwoordenVerwijderen
  37. Mooie foto's van een bijzonder insect.
    Vrienden van mij waren boer en langs het beton pad van de stal naar het land had zich een kolonie van hoornaars in een muizenhol gevestigd. Wij kregen dat pas in de gaten toen de koeien weigerden om van de stal naar het land te lopen. Ze bleven op een paar meter van het pad staan en waren niet te bewegen om verder te lopen.
    Uiteindelijk hebben we ze naar een ander stuk wei laten gaan en zijn op zoek gegaan naar de oorzaak. Al snel zagen we die grote wespen (hoornaars dus). Daar durfden enkele koeien niet langs en dan blijven de anderen ook staan. Het zijn kudde dieren en als er één, of een paar, een keer gestoken zijn blijven ze ver weg van zo'n nest.
    Hoe jammer we het ook vonden we hebben het nest moeten vernietigen. Het bleek uiteindelijk om nog maar een klein nest te gaan met waarschijnlijk niet meer dan 20 tot 30 dieren.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja hier was inderdaad geen andere optie dan het nest verwijderen. De koeienhadden duidelijk ook respect voor hoornaars, die ook bijzonder pijnlijke steken kunnen uitdelen en dat zal voor koeien vermoedelijk ook net zo pijnlijk zijn. Dank voor je verhaal,het maakt de informatie over de hoornaar nog weer vollediger.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  38. Leuk zo dat verhaal over de Hoornaars, wij hebben een heel groot nest van de Hoornaars in de tuin.
    Mooi Blog , ik zet je bij mijn te volgen Blogs.
    Gr Jan.

    www.janwildeeentuin.blogspot.nl

    BeantwoordenVerwijderen
  39. Vandaag de hoornaar mogen aanschouwen in de kennemerduinen.
    Mooi groot imposant dier.dank voor de duidelijke omschrijving.

    BeantwoordenVerwijderen
  40. K woon in leuven belgie en krijg ze op bezoek sinds vorige zomer.deze zomer zag ik ze al tweemaal insectem doden.zelfs een kleine hommel.deze werd geramd en wasxtoen verdoofd en klaar om gegrepen te worden.zag vleugelsvallen. megacool.werkelijk de tijger van de insectenwerwld.benniet bang.is zich niet echt bewyst van mij...trachtte te filmen met smartshone maar beestjeisxgewoon te snel.heerlijk dier nooit gezien vroeger.boa 666

    BeantwoordenVerwijderen
  41. Inderdaad andere insecten lujken helemaal niet bang tot zegegrepen worden.hoe zit dat?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja hoe dat kan dat andere insecten niet bang zijn, kan niet anders zijn dan dat ze een hoornaar als gevaar beschouwen, wellicht heeft dat met grootte te maken.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  42. Wij hebben een Indische slaapboom, ze eten hiervan geloof ik, hoop alleen niet dat ze er een nest in maken. Ik kan dat helaas nog niet goed zien, wel dat er stukken uit de stam zijn, (gegeten) !?

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

10 soorten Lieveheersbeestjes

Jan en Jacob zijn twee rood/zwarte nachtvlinders

Ganzen in Nederland