De Nachtpauwoog, prachtige nachtvlinder

De meeste mensen zullen de Dagpauwoog (Inachis io) wel kennen, maar dat er ook een vlinder voorkomt die Nachtpauwoog (saturnia pavonia) heet, zal denk ik bij veel minder mensen bekend zijn.
Onlangs had ik het genoegen om een vrouwtje Nachtpauwoog uitgebreid te kunnen bekijken en fotograferen.

Dagpauwoog
Nachtpauwoog

Een Dagpauwoog kun je in je eigen tuin wel aantreffen, maar voor een Nachtpauwoog moet je op de heidevelden zijn en op droge graslanden. Een beetje geluk moet je er dan ook nog wel bij hebben want Nachtpauwogen hebben geweldige schutkleuren waarmee ze goed gecamoufleerd zijn.



Dat beetje geluk had ik toen ik een plekje had gezocht om even wat te drinken. Het eerste geluk was dat ik op tijd zag dat het plekje waar ik eerst wilde gaan zitten was geannexeerd door mieren. Toen ik daarna een ander zitplekje had uitgekozen viel mijn oog op iets in de struikheide. Ik dacht zo van afstand dat het een oude vergane Dagpauwoog was, maar toen ik dichterbij kwam zag ik dat het een andere vlinder met ogen was, een Nachtpauwoog.



Ik zei al dat je wel wat geluk moet hebben om een Nachtpauwoog tegen te komen, ze komen niet zo heel veel voor en dit exemplaar was een vrouwtje en die vliegen overdag niet, maar rusten dan uit in een struik laag bij de grond. Ik had dus geen betere plek kunnen uitzoeken om zelf even uit te rusten. Het is een van de grootste vlinders die je in Nederland kunt aantreffen, het vrouwtje is 3,5- 4,1 cm en het mannetje blijft daar wat achter met 2,7- 3,2 cm.



Dit vrouwtje heeft als enige taak in haar korte leven van slechts een dag of vijf om te zorgen dat ze kan paren.
Daarvoor scheidt ze lokstoffen  af die de mannetjes tot op enkele kilometers afstand kunnen opvangen met hun grote voelsprieten. Op een vrouwtje komen vaak meerdere mannetjes af, waarvan ze maar met een zal paren nadat de mannetjes hebben uitgevochten wie de sterkste is.



De vlinder leeft dus maar heel kort en het merkwaardige is dat ze ook niet eet in die dagen. Sterker nog, de vlinder kan helemaal niet eten want  de monddelen en een roltong zoals de andere vlinders die hebben ontbreekt zelfs totaal. Dat zijn toch merkwaardige feiten om te weten en het is, vind ik, heel bijzonder dat zo'n dier zich zo ontwikkeld heeft dat ie alleen maar voor de voortplanting hoeft te zorgen. Rustend in een struikje lokstoffen produceren, verder geen energie verspillen tot ze heeft gepaard met een mannetje.




Direct na de paring stopt het vrouwtje met het afscheiden van lokstoffen en kort daarna legt ze haar eitjes rond een dun takje van een waardplant. Daaruit komen later in mei -augustus rupsjes tevoorschijn die eerst zwart zijn maar als ze hun eindstadium bereiken zijn het flinke rupsen van 4,5 -6 cm waarbij de vrouwelijke rupsen het grootst worden en de kleur veranderd in fel groen met gele of roze borstels en zwarte strepen.



Als een rups verpopt wordt er een bijzondere en goed beschermende flesvormige  cocon gevormd. Een pop kan wel enkele winters overwinteren voordat in het voorjaar in april of mei een jonge Nachtpauwoog de bescherming van de cocon verlaat om zijn of haar aandeel te hebben in de voortplantingscyclus.
Een prachtige nachtvlinder die dus maar heel kort leeft en je niet zo vaak zult aantreffen, maar zeer de moeite waard om er naar uit te kijken als je in het voorjaar op een heideveld loopt. 


Reacties

  1. wat mooi ,nee ik wist niet van het bestaan af en ook het verhaal er omheen kan ik niet maar wel heel interressant om te weten ,het was maar goed dat je daar honger kreeg.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hello
    So beautiful moths.
    Lovely.
    Karin

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat bijzonder, zo'n nachtpauwoog. Wat een gelukje, maar zo moet het soms gaan. Heel bijzonder dat je de foto's en de informatie weer zo met de kijkers deelt. Het maakt het wel tot een bijzondere vlinder.
    Fijne dag morgen!
    Groetjes,
    Hannie

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik had er nog nooit van gehoord, maar wat is dit een mooie vlinder. Het verhaal erbij maakt het extra interessant.
    Zelfs een vermoeide, dorstige fotograaf ziet nog dingen die de moeite waard zijn ;)

    Veel plezier morgen! Ik ben benieuwd wat je allemaal voor ons gaat vastleggen...

    lieve groet,
    Betsy
    Wolatelier DiAn

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoi Coby
    wat een mooie serie van die vlinder ik zie deze zelden.
    groetjes Herman,

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hoi Coby....

    sommige nachtvlinders zijn mooier dan dagvlinder
    dit is ook zo'n mooie vlinder en wat heb je het
    prachtig vastgelegd. Wat mooi harig...mijn favoriet
    is de detail opname van de vlindervleugel...
    Mooie informatieve blog...
    complimenten

    fijn Pinksterweekend, Lg, Nieske

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Een bijzondere waarneming Coby. Heel mooi de eerste nachtpauwoogvlinderfoto met die prachtige zachte achtergrond. Geldt ook voor de 8e. Maar de hele serie is fraai en weer erg interessant!
    Groetjes, Gonnie

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Mooie serie, leuk het verhaal er bij.
    Weer iets geleerd zeg maar.
    Groetjes Irma

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat leuk dat je deze laat zien en er ook bij zegt dat je dat niet zomaar even in de tuin moet verwachten. Je bent er dus weer echt voor op pad geweest en, het mag gezegd worden, je hebt het beste uit je fotomoment weten te halen waardoor je steengoede foto's hebt gemaakt.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Hai Coby,

    Wat een verrassend blog!
    Eerst dacht ik dat je een grapje maakte en dat je een dagpauwoog in het donker had gefotografeerd.
    Maar wat een prachtige vlinder is de nachtvariant.
    En hem dan ook nog eens zo mooi fotograferen!
    Knap gespot, jij hebt toch niet stiekem een paar extra ogen?

    Groetjes,
    René

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Wat weer een geweldig verhaal zowel de tekst als de foto's. De nachtvlinders zie je niet vaak. Die 'ogen' kijken je echt aan! Heel bijzonder. Van mij mag je nog veel meer van die toevallige momenten hebben. Je weet het prachtig over te brengen. Groeten van Willemien.

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Wat een fantastische serie, Coby. Bovendien goede informatie. Ik wist niet eens dat die vlinder bestond. Heel mooi. Groetjes, Joke

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Leerzame en bijzonder mooie post. Wat heeft deze vlinder een spectaculaire ogen! Ik kan me voorstellen dat deze schijnogen intimiderend werken op een vijand.
    En dat deze vlinder zelfs geen voedsel tot zich neemt...

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Hoi Coby,
    Wat een mooie 'vangst'!
    Wow, die zou ik ook graag eens vinden, wat een prachtvlinder.
    Je hebt er erg mooie foto's van weten te maken, zodat ik deze vlinder uitgebreid kan bewonderen, en zoals gebruikelijk goede info, wat een kort en bizar leven.
    De natuur is echt bijzonder ;-)
    groetjes
    Loes

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Prachtig Coby,

    ik wist wel van het bestaan af en heb er ook al eens een foto van geplaatst
    http://helmanatuurfotografie.punt.nl/?id=637689&r=1&tbl_archief=& jij had er ook nog op gereageerd. Maar de info die je erbij hebt gezet over het vrouwtje, nee.. dat wist ik niet.

    Dik compliment voor deze reeks hoor, geweldig gewoon.

    Groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank voor je compliment, altijd leuk om te horen.
      Ik heb natuurlijk ook even gekeken bij jouw link
      en zag dat jouw pauwoog een andere soort is.
      Het is een Pauwoogpijlstaart en dus geen Nachtpauwoog
      zoals in mijn blog. Grappig dat we daar nu achter komen
      kijk maar eens in een vlindergids of op Google naar het
      verschil tussen die twee.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  16. Hallo Coby,

    Ik had dit blog gemist van je.
    Ik zit vol verbijstering weer te kijken en te lezen naar dit blog. Wat een prachtige vlinder. Ik vind/vond de Dagpauwoog al een schitterende vlinder maar deze nachtpauwoog is net zo mooi. Wat een bijzondere vangst. Echt nog nooit eerder gezien. En wat een bizarre en feitelijke tekst heb je er weer bij gezet, dat ze al die dagen niet eten enz.


    Altijd weer een genot om je blogs te zien en te lezen. Zo kom ik ook steeds meer te weten over de prachtige natuur.


    Groeten en fijn weekend.

    Remco

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Alsof ik verliefd ben zo voelt dit moois in mijn buik ! Eigenlijk heb ik er geen voldoende goed woord voor: ZO MOOI !!! Dat het bestaat !!!

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Laat ik nou een dagpauwoog tegenkomen in de Oostenrijkse sneeuw op 8 februari 2017.
    Is dat ook geen unicum?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat is natuurlijk best bijzonder, wellicht wakker geworden in zijn winterverblijf. Als je een foto wilt opsturen doe dat dan via natuurkieker@gmail.com. zorg ik dat de foto hier geplaatst wordt.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

10 soorten Lieveheersbeestjes

Jan en Jacob zijn twee rood/zwarte nachtvlinders

Ganzen in Nederland