De Patrijs is een ernstig bedreigde vogelsoort

2013 is uitgeroepen tot Jaar van de Patrijs en dat is niet voor niets gebeurd want deze fraaie vogel is in de afgelopen veertig jaar met 95% afgenomen. Reden voor de Vogelbescherming en SOVON om de Patrijs (Perdix perdix)  een jaar lang extra onder de aandacht te brengen en groot onderzoek te doen naar deze bedreigde vogelsoort.
Doel is om te kijken waar de Patrijs nog in voldoende aantallen voorkomt om zich te kunnen handhaven. Daarnaast wordt gekeken naar het leefgebied waar deze Patrijzen worden aangetroffen om zo te kijken hoe ze beter beschermd kunnen worden en voorkomen kan worden dat de Patrijs als soort helemaal zal verdwijnen uit Nederland.

Ik las in een oude vogelgids uit 1973 dat de Patrijs toen nog volop werd bejaagd en ik kan me uit mijn jeugd herinneren dat er toen tientallen Patrijzen,Hazen,Konijnen en Fazanten werden geschoten. Als ik nu door de landerijen rijd schrik ik er telkens opnieuw van hoe weinig  dieren er nu vaak te zien op de akkers en graslanden.
Het aantal Patrijzen is gedaald tot zo'n 9.000-13.000 broedparen en is in veel gebieden een zeldzame verschijning geworden. Mijn dag is helemaal goed als ik ergens Patrijzen heb gezien en op 21 april had ik weer eens zo'n geslaagde dag, nadat ik een dag er voor op een andere plek ook al een paartje Patrijzen had gezien.

Patrijzen broeden en foerageren bij voorkeur op bouwlanden met een goede bescherming van heggen en struiken, in hoge grasranden en sloten. Ik trof dit paartje aan in een grasland met daarnaast een sloot met bomenrand. Ik had wat pech met fel tegenlicht en dat maakt het in combinatie met het glimmende gras lastig om mooie foto's te maken, dat is met name op de bovenstaande foto goed te zien. Ik heb heel wat zitten rommelen met de instellingen van mijn camera om redelijke foto's te krijgen.

Patrijzen zijn echte grondvogels die zich liever bij gevaar naar de grond drukken dan dat ze opvliegen. Dat wegvliegen deden ze een dag eerder wel toen ik stomtoevallig mijn auto pal naast een paartje patrijzen neer zette. Na een indringende en verbaasde blik over en weer besloot dat paartje Patrijs dat het gevaar zo groot was dat ze weg moesten vliegen. Bij dit paartje was het anders, ze zagen me wel maar de afstand was zo groot dat ik blijkbaar geen gevaar vormde. Op een van de foto's zie je een Patrijs plat tegen de grond gedrukt omhoog kijken, dat was toen er een Buizerd al roepend rond cirkelde. Patrijzen zijn ook wel nieuwsgierig, als ze weggedoken zijn kun je er op wachten dat ze hun kop weer boven het gras uitsteken om de omgeving te verkennen, zoals op de laatste foto hierboven te zien is.

Ik heb ruim een uur bij deze prachtige vogels staan kijken, eerst vanuit de auto, maar op een gegeven moment heb ik de gok gewaagd om de auto te verlaten. Zo kon ik ook wat betere posities innemen ten opzichte van het licht. Een heel lage positie wat door de begroeiing niet mogelijk, maar dit was al een hele verbetering. Ik stond met de 500mm op het statief en was zo ook wat wendbaarder dan met de lens op een rijstzak in het portierraam.  Bijzonder was het dat de Patrijzen zich weinig van me aantrokken, ze kwamen zelfs mijn kant oplopen.

Het was een mooie ontmoeting met dit duo en dan vliegt de tijd ook om. Ik vind het prachtige dieren, ze hebben zo'n schitterend verenkleed, het zou toch buitengewoon treurig zijn als het niet zou lukken om verdere teruggang van deze mooie Patrijzen bewerkstelligen.
Wie meer wil weten moet maar eens kijken op de website van SOVON daar staat heel veel informatie over de Patrijs en alle activiteiten die er in het Jaar van de Patrijs zullen plaatsvinden.

Op een gegeven moment kwamen de beide Patrijzen helemaal naar de rand van het veld, vlakbij de boomrand waar ik me had opgesteld. Ze waren zo dichtbij dat ik bang was ze te verstoren als ik mij met mijn apparatuur zou gaan verplaatsen. Het betekende wel dat ze langzaam aan het zicht werden onttrokken door de begroeiing, maar nadat je al een uur lang hebt mogen genieten van deze mooie Patrijzen is dat geen probleem. Ik heb ze maar rustig hun gang laten gaan en ben er heb niet meer geprobeerd om ze weer in beeld te krijgen. Het zou mooi zijn als beide paartjes zouden gaan nestelen, ik ga in ieder geval goed blijven uitkijken of ik ze weer daar in de buurt terug zal zien.
Meer natuurkiekerblogs over de Patrijs zie deze blog met een verhaal hoe de Patrijs aan zijn naam is gekomen, of deze informatieve fotoblog.