Pissebedden zijn nuttig

Pissebedden roepen bij weinig mensen positieve reacties op, men vindt ze vaak vies, eng of hinderlijk. Toch is het de moeite waard om eens aandacht aan deze diertjes te besteden, want ze zijn eigenlijk heel interessant en ook nog erg nuttig om in je tuin te hebben.

Kelderpissebedden 

Alle pootjes zitten paarsgewijs aan de schaaldeeltjes, dat geeft veel beweeglijkheid

Pissebedden zijn geen insecten, hoewel ze vluchtig gezien wel een beetje op kevertjes lijken. Als je ze goed zou bekijken zul je zien dat ze geen zes pootjes hebben zoals insecten die hebben, maar pissebedden hebben zeven paar pootjes, dus veertien pootjes. Die pootjes zijn allemaal paarsgewijs verbonden met een afzonderlijk scharnierend schaaldeeltje zodat het diertje heel beweeglijk is.
Pissebedden stammen af van waterdieren en zijn een soort kreeftachtige, een schaaldiertje. In Nederland zijn bijna veertig soorten pissebedden te vinden,waarvan een paar soorten in zoetwater leven en de overige horen tot de landpissebedden die hun hele leven op het land doorbrengen. Landpissebedden maken ook gebruik van kieuwen om zuurstof op te kunnen nemen, die kieuwen zitten in hun achterste poten.

Pissebedden zitten overdag in groepjes bijeen op een donker en vochtig plekje, hier ruwe pissebedden

Mospissebed, je kunt de ogen zien en de antennes

Hoewel ze op het land leven, kunnen ze beslist niet zonder vocht, ze zullen dan binnen een paar uur uitdrogen en dood gaan omdat hun kieuwen niet meer werken. Pissebedden tref je daarom aan op de meest vochtige plekjes in de tuin, zoals onder bloempotten en afgevallen bladeren. Het zijn diertjes die 's nachts actief zijn en overdag in groepen bijeen zitten op die voorkeursplekjes. Als je overdag bijvoorbeeld even onder een bloempot kijkt kun je zo'n groepje ongetwijfeld aantreffen. Pissebedden hebben wel ogen maar kunnen daarmee niet veel meer onderscheiden dan licht en donker. De pissebed orienteert zich meer middels de antennen aan de kop en de tasters aan de achterzijde van zijn lijf.

Om te kunnen groeien moet een pissebed meermalen vervellen

Vervellen doet een pissebed in twee helften.

Pissebedden zijn schaaldieren, dat betekent dat ze een uitwendig skelet hebben. De pissebedden hebben een soort harnasje bestaande uit over elkaar liggende kalkplaatjes. Om te kunnen groeien verveld een pissebed in zijn leven een keer of tien. Dit gaat eigenlijk best bijzonder want hij doet dat in twee delen, eerst de achterste helft van het lijf en een tijdje later volgt de voorste helft. De afgeworpen huidjes zul je niet terugvinden want die eet de pissebed op om zo weer grondstoffen binnen te krijgen voor een volgend kalkhuidje.

Mospissebed 

Hier kun je mooi de tasters aan de achterzijde  van de pissebed zien

Pissebedden zijn echte opruimers, niet alleen eten ze hun oude huidjes op, ook eten ze graag rottend afval zoals bladeren en half verteerd hout. Belangrijk dus om  niet alle bladeren uit je tuin weg te halen, maar laat wat liggen voor de dieren.
Als er niet genoeg afval is, zie je pissebedden ook wel op levende planten bijvoorbeeld op aardbeien en ze eten dan ook wel wortels van de planten. Hoewel ze planteneters zijn, eten ze ook wel van dode dieren bij voedselschaarste of vergrijpen ze zich aan vervellende soortgenoten en als er helemaal niets meer voor handen is, eten ze zelfs hun eigen uitwerpselen, wel beestjes dus die van recycling weten.
Pissebedden zijn zelf voedsel voor vele dieren, zoals egels, kikkers en padden, vogels en spinnen, waarbij er zelfs een spinnensoort is die zich vrijwel helemaal heeft  gespecialiseerd in het eten van pissebedden, de rood/witte celspin.

Mospissebed


 Het is niet helemaal zeker waar de naam pissebed vandaan komt, de meest gehoorde verklaring is dat het afkomstig is van het oude volksgeloof dat pissebedden kinderen van het bedplassen af zouden helpen door dode pissebedden te vermalen en het poeder tussen de lakens te strooien.
In Drenthe worden ze keldermotten genoemd, nog niet zo gek bedacht want in huis kun je ze in vochtige hoekjes van een kelder regelmatig tegenkomen.
Een andere verklaring gaat er van uit dat de naam afkomstig is van de ammoniaklucht (pislucht) die de pissebedden verspreiden door het omzetten van stikstof in onder andere ammoniak.

Kelderpissebed

Soms komen pissebedden ook wel in huis, dat vinden de meeste mensen niet fijn. Als je die dieren op een diervriendelijke manier uit je huis wilt krijgen kun je een halve uitgeholde aardappel of gewone appel met de vlakke kant op de grond leggen.
De volgende dag zal je zien dat de pissebedden in het holletje zijn gekropen en kun je de halve appel of aardappel met pissebedden en al  zo naar buiten brengen in de tuin, waar ze hun nuttige opruimwerkzaamheden kunnen hervatten.
Voor het natuurprogramma Roeg! is er een natuurkiekerfilmpje gemaakt, ik vertel daar ook het een en ander over de pissebedden. Dat filmpje is hier te bekijken.

Reacties

  1. geweldig mooie presentatie zowel het filmpje als de blog. ook de uitleg is geweldig mooi.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Bijzonder boeiend stukje Coby. Je Roeg item kende ik uiteraad al, maar dit is een mooie verdieping! top!
    Groetjes,
    Hannie

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank Hannie, blog en natuurkiekerfilmpje uit Roeg! vullen elkaar aan, filmpje is kort en dynamisch
      en op de blog is inderdaad ruimte voor nog wat meer diverse info.
      Natuurkieker Coy

      Verwijderen
  3. Kijk dat wist ik dus allemaal niet en zo leer je altijd weer wat bij. Heel interessant om te weten dus dank je wel Coby. Je hebt ook weer mooie foto's van de beestjes kunnen maken.
    Groeten,
    Roos

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik vind het zelf leuk om meer van de onderwerpen te weten, dat laat je vaak net even weer anders tegen dingen aankijken.
      Dank voor je compliment.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  4. Hai Coby,

    Weer een blogje dat zo je boek in kan. Prachtige wetenswaardigheden en topplaten om het te illustreren. Precies waarom ik zo graag naar je blog kom. Een hoop (het meeste eigenlijk) informatie wat ik nooit geweten heb en waarschijnlijk vooral omdat het een beetje vieze diertjes zijn. Ten onrechte zoals je laat zien, want het zijn wel kleine natuurwondertjes. Ik weet eigenlijk niet zo goed wat ik nog toe moet voegen, behalve dat ik weer met heel veel plezier en interesse je nieuwe blog gelezen/bekeken heb.

    Groetjes,
    René

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mooi compliment René, je benoemt zo precies de reden waarom ik zulke blogjes maak, namelijk proberen te laten zien hoe wonderlijk ook zulke ogenschijnlijk onbetekenende "vieze" beestjes eigenlijk zijn.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  5. Mooie serie van de pissebedden Coby, dat ze nuttig waren dat wist ik al wel.
    Maar ik wist niet dat er verschillende soorten zijn, fijn de info er bij.
    Groetjes Tinie

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hoi Coby,
    Vieze beestjes heb ik het nooit gevonden. Interessant zijn ze wel, ook al doordat ze zich tot een balletje kunnen oprollen. De naam is inderdaad een raadsel. Wat jij ongetwijfeld niet weet is dat ze in Finland saunamummo genoemd worden. Waarom? Geen idee. Sauna ken je wel, mummo betekent oma. Sauna-oma? Wie zal dat bedacht hebben. Overigens heb je een zeer lezenswaardig verhaal verteld, met allerlei informatie waar ik nooit eerder van gehoord heb. Ik dacht bijvoorbeeld dat er maar één soort bestond. Pissebedden zijn populair bij kinderen, die ze graag vangen en in een potje stoppen om er goed naar te kunnen kijken. Uiteraard moeten ze op tijd weer vrij gelaten worden. Heel knap hoe je de pissebedden inbeeld gebracht heb.
    Groet, Kees

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Tja, ik heb niet zoveel met die pissebedden, maar toch heb ik je verhaal met belangstelling gelezen, en de beelden die je laat zien zijn mooi gemaakt.
    Voortaan bekijk ik ze toch met een andere blik.

    Groetjes Loes

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Hoi Coby,
    dit blog gaat in zijn geheel even naar mijn dochter toe hahahaha...
    Zij belde me een week terug op dat ze ineens pissebedden had die van eht plafond afvielen en ze gruwde ervan.
    Ik nog zeggen dat het best wel schonen beestjes waren en dat ze niets deden. Hier kan ze mooi even een en ander over deze diertjes lezen.

    Je eerste foto vind ik echt een uitschieter. Wat staan ze er daar mooi en superhelder op. Prachtig om ze zo eens mooi te kunnen bekijken. Ook je andere foto's en je algehele informatie vind ik echt geweldig. Dank je.
    Groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

10 soorten Lieveheersbeestjes

Jan en Jacob zijn twee rood/zwarte nachtvlinders

Ganzen in Nederland