De Wilgenhoutrups

Er zijn heel veel soorten nachtvlinders in Nederland, veel meer dan er soorten dagvlinders zijn.
Wel moet je voor nachtvlinders soms wat geluk hebben om ze tegen het lijf te lopen. Dat gebeurde ook bij deze Wilgenhoutrups (Cossus cossus) die ik kon fotograferen nadat Hannie die had gevonden midden op een fietspad.

De naam van deze fraaie nachtvlinder kom je in verschillende versies tegen, Wilgenhoutrups is nu de officiële naam, maar ook Wilgenhoutrupsvlinder en Wilgenhoutvlinder worden wel gebruikt.
Het is een soort die  tot de Houtboorders behoort en de rups maakt enorme gangen in bomen die vaak grote schade veroorzaken aan die bomen. De forse rups, die tot wel 10cm groot kan worden en vingerdik, wordt vaker aangetroffen dan de vlinder, dus wel weer geluk dat ik de kans kreeg deze vlinder, die overigens algemeen voorkomt, op de foto te zetten.

Dat de vlinder niet zo vaak gezien wordt heeft ongetwijfeld ook te maken met de geweldige schutkleur van deze best forse nachtvlinder die tot ruim 4cm groot kan zijn. De vleugels hebben een spanwijdte van maximaal  9cm en hebben een patroon als van boombast. Daarnaast is het een vlinder die overdag tegen een boomstam aan zit met zijn mooie camouflagevleugels en pas tegen de avond actief wordt. De vlinders van de Wilgenhoutrups vliegen van eind april tot begin augustus.

De rupsen van de Wilgenhoutrups boren hun gangen bij voorkeur in Wilgen en Populieren en verder kom je ze ook wel tegen in Es, Iep, Eik en Linde. In Australië worden door de Aboriginals wel rupsen gegeten die nauw verwant zijn aan deze soort. In ons land zijn het vooral de Spechten die zich graag te goed doen aan zo'n rupsenhapje.

Het schijnt dat de rupsen van de Wilgenhoutrups een zeer zurige azijngeur afscheiden  die goed te ruiken is als je in de buurt van een boom komt waar deze rupsen in zitten. Ik heb de rups zelf nog nooit gezien dus ik kan niet over de geur oordelen, maar het lijkt er op dat het je  in ieder geval zou moeten opvallen als je in de buurt van een door rupsen bevolkte boom komt. Je kunt de rupsen soms zien bij de boom, maar vaker als ze over  de grond kruipen op zoek naar een geschikte plek om te verpoppen.

Daar waar de rupsen wel 3-4 jaar in een een boom kunnen leven, leeft de vlinder van de Wilgenhoutrups slechts een maand. En daar waar de rups zich zijn hele leven ongans zit te vreten, heeft de vlinder net als de prachtige en nog grotere Nachtpauwoog geen mond en kan dus niet eten. De vlinder heeft uitsluitend als taak om te paren en daarna in totaal zo'n 300 eitjes te leggen in de groeven van boombast in groepjes van 15-50 eitjes bij elkaar en vaak op plaatsen waar ook al rupsen bezig geweest zijn om gangen te vreten in het hout.

Ik vind het een prachtige vlinder en net als bij de Nachtpauwoog viel me op dat ze zo'n dik lijf hebben, maar dat heeft natuurlijk te maken met de hoeveelheid eitjes die ze in hun korte leven moeten kunnen leggen. Hoe meer ik zie en lees over de insectenwereld hoe meer ik me verbaas over de bijzondere leefwijze die veel van deze dieren hebben en de Wilgenhoutrups is daar ook een voorbeeld van.
Ik hoop natuurlijk de enorme rupsen van deze vlindersoort ook nog eens tegen te komen en zal mijn neus daarbij goed zijn werk laten doen.