De Grauwe Klauwier

Het jaar 2012 is uitgeroepen tot jaar van de Klauwieren, een goede reden om een blog te wijden aan de  Grauwe Klauwier (Lanius collurio). Een zeldzame vogel waarvan er in Nederland nu naar schatting zo'n 350 broedparen voorkomen. Het lijkt er overigens op  dat het jaar van de Klauwieren een slecht broedjaar wordt voor de Grauwe Klauwier. Door de frisse en vooral ook natte zomer komt er helaas van veel broedsels weinig of niets terecht komt.

Onlangs kreeg ik de mogelijkheid om een  fotoreeks te maken van Grauwe Klauwieren.
Iets wat me niet iedere dag overkomt alhoewel je in Drenthe wel in de goede provincie zit als je Grauwe Klauwieren wilt zien.
In natuurgebied Bargerveen zit de grootste broedpopulatie van ons land en  heel Drenthe biedt broedplaats aan zo'n 75% van het aantal broedparen van de Grauwe Klauwier in Nederland.
De Grauwe Klauwieren uit deze blog zaten ook in Drenthe  en kon ik vastleggen dankzij een tip van Dick van Dorp die me hun verblijfplaats liet zien en me ook al eens Adders had laten zien.

Grauwe Klauwieren zijn prachtige vogeltjes, waarbij het mannetje het meest opvallend is, niet alleen door zijn kleur maar ook door zijn gedrag. Mannetjes hebben een grijze kop en een mooie roodbruine rug en vleugels en hebben een zwart masker en een stevige snavel met een haak. Wat in het veld het meest opvalt is de lichte onderzijde, die wit is met een vleugje roze, als je de soort kent is die lichte onderkant een goed herkenningsteken, je ziet dat al van verre.

Het vrouwtje laat zich meestal minder zien en heeft ook een minder opvallend bruinig verenkleed en een lichte bruin geschubde onderzijde. Van het vrouwtje heb ik helaas maar een paar foto's kunnen maken en dan ook nog van matige kwaliteit. Het vrouwtje legt 5-6 eieren in een nest dat grotendeels door het mannetje diep in een struik van gras mos veren en haren wordt gemaakt. De eerste keer dat ik hier kwam vloog er een hele familie Grauwe Klauwier rond, maar toen had ik niet de 500 mm bij me. Een week later heb ik alleen deze twee Grauwe Klauwieren gezien.

Het jagen van de Grauwe Klauwier is een genoegen om naar te kijken en dat heb ik dan ook gedaan een aantal uren, gezeten op mijn krukje met de camera in de aanslag. Het mannetje Grauwe Klauwier had een Meidoorn als uitkijkpost gekozen en van daaruit maakte hij duikvluchten naar de grond om insecten te vangen en ook ving hij wel dieren in de vlucht echt een prachtig schouwspel.

Allerlei insecten heb ik hem zien vangen, kevers, sprinkhanen, een rups en ze vangen ook wel libellen, vliegen en bijen. En als dat allemaal niet voorradig is vangen ze ook wel jonge vogels en hagedissen.
Een bijzondere eigenschap is dat ze voedsel op doorns spietsen als er voedsel in overvloed is, op deze manier leggen ze een voedselvoorraadje aan voor tijden dat er weinig voedsel voorradig is.

Het is een typische soort van open en gevarieerde landschappen. Heidevelden, beekdalen en kleinschalige agrarische landschappen vormen het natuurlijke leefgebied van de Grauwe Klauwier. Houtwallen, Braamstruiken, voldoende nattigheid in het gebied zoals poelen en watertjes en aanwezigheid van doornige struiken zoals Meidoorn en Sleedoorn zijn van belang voor een goede leefomgeving voor de Grauwe Klauwier met voldoende voedsel en broedmogelijkheid.

Ik heb genoten van deze mooie vogelsoort en het is te hopen dat er voldoende goede plekken zijn en blijven voor de Grauwe Klauwier. Voorlopig blijft dit 16-18 cm grote vogeltje kwetsbaar en hij wordt met 3-5 jaar vaak ook niet heel oud. Het oudst bekende vrouwtje in Nederland is nu zeven jaar en dat is echt bijzonder en veel vaker is het bij drie jaar gebeurd. Het blijft toch een wonderlijk gebeuren en een enorme prestatie dat deze kleine en kwetsbare dieren jaarlijks zulke enorme afstanden vliegen van zuidelijk Afrika naar Nederland om hier hun jongen te krijgen. Het is te hopen dat het weer nog even flink beter wordt zodat er mogelijk toch nog wat meer broedsels groot gebracht kunnen worden dit jaar.