Een rups is niet altijd een rups...

De natuur stelt je steeds weer voor verrassingen, iedere keer kom je dingen tegen die toch net even anders blijken te zijn dan gedacht. Er zijn in de natuur zogezegd regelmatig addertjes onder het gras.
Zo kwam ik er een aantal jaren geleden tot mijn verbazing achter dat niet ieder wezen dat er uit ziet als een rups ook een rups is.
Er blijken larven te zijn van andere insecten die veel op rupsen lijken, maar die rups-achtige larven blijken te behoren aan bijvoorbeeld bladwespen.

Rups van de Sint-Jacobsvlinder

Met name de larven van bladwespen lijken sterk op rupsen en daarom wil ik in deze blog  laten zien hoe je rupsen van vlinders en de larven van bladwespen uit elkaar kan houden.
De beste manier om zien of je met een rups of met een larve van een insect hebt te maken is kijken naar het aantal poten.

Dagpauwoog (Inachis io)

Rupsen van de Dagpauwoog

Rupsen hebben drie paar borstpoten, die echte poten worden genoemd. Vervolgens hebben ze minimaal twee pootloze achterlijfsegmenten gevolgd door maximaal 4 paar buikpoten, die schijnpoten genoemd worden en aan het achterlijf zit nog een paar schijnpoten, de zogenaamde naschuiver.
Bij de rupsen van de Dagpauwoog zie je de drie paar zwartgekleurde borstpoten en heel fraai de oranjerood gekleurde buikpoten en ook de zwarte naschuivers zijn te onderscheiden als je goed kijkt.

                                                    Larve van een Bladwesp                                                               

Het verschil met rupsen is dat bladwesplarven na drie paar borstpoten maar één pootloos achterlijfsegment  hebben en dan een onafgebroken rij buikpoten en dus veel meer dan de maximaal vier die een rups heeft, verder hebben de larven van bladwespen geen naschuivers.
Bij de larve op de boverstaande foto zijn de borstpoten goed te zien en dan volgt inderdaad een pootloos segment. Vervolgens zie je een onafgebroken rij buikpoten en geen schuivers.



 Als je aan de hand van de poten moet bepalen of je met een rups of een larve van een ander insect te maken hebt, is het natuurlijk wel van belang dat je foto's maakt waarop de poten ook te zien zijn.
Heel vaak let je er vermoedelijk niet op of de poten wel zichtbaar zijn maar ga je voor de compostitie of wil je juist andere kenmerken in beeld brengen.
Hierboven zie je twee foto's van de rups van  Groot Avondrood, een nachtvlindersoort. De ene foto prima te gebruiken om te zien of je met een rups of een larve te maken hebt, bij de andere foto prima het "ogenpatroon" te zien dat kenmerkend is voor deze rups, maar geen pootjes te zien.

Larve van een Bladwesp (Tenthredo spec.)

Larve van de Bladwesp (Tenthredo spec.)) waarbij pootjes niet goed zijn te zien
Bladwesp (Tenthredo spec.)

Op een foto zijn de poten dus niet altijd even goed te zien, maar zijn er meer verschillen waar je op kunt letten. Bladwesplarven hebben bijna altijd een wat geribbeld lijf en de afzonderlijke segmenten zijn bijna niet zichtbaar. Op bovenstaande foto's van de Bladwesplarve zijn die ribbels goed te zien.

Mi-vlinder

Rups van de Mi-vlinder

Rups van de Mi-vlinder

Tenslotte nog de vlinder en de rups van de Mi-vlinder, de rups heeft drie borstpoten gevolgd door een heleboel segmenten zonder poten en dan slechts twee paar buikpoten en tenslotte een paar wat merkwaardig gevormde naschuivers.
Foto's kunnen  een goede hulp zijn bij de determinatie van planten en dieren, mits je weet wat belangrijk is voor de determinatie en je die kenmerken op je foto goed in beeld brengt.

Reacties

  1. Maar ze maken het ons niet echt gemakkelijk met al die verschillende pootjes!
    Fijne dag,
    Angelika

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. haha ja het determineren van planten en dieren is bepaald
      niet altijd eenvoudig. Maar in veel gevallen lukt het
      uiteindelijk wel en je leert er steeds weer iets bij.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  2. Als ik je verhaal zo lees, Coby, vind ik dat nog best ingewikkeld eigenlijk om ze uit elkaar te houden. Hele mooie foto's weer en interessante info. De rups van de St.Jacobsvlinder is toch wel erg mooi, hè. Groetjes, Joke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja ik vind de rups van de Sint-Jacobsvlinder ook mooi.
      Ik verbaas me overigens over de variatie van rupsen en
      hoe dat vaak te maken heeft met camouflage of anderzijds
      het afschrikken van andere dieren met hun kleur of vorm.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  3. Hok Coby
    Daarin heb je volkomen gelijk! Hoe vaak overkomt het me niet dat ik van alles op de foto heb, maar net niet datgene wat nou juist zo kenmerkend is! Heel nuttig voor het leerproces om een volgende keer juist op zoek te gaan naar die kenmerken.
    Schitterende rupsenfoto's heb je gemaakt. Dagpauwogen heb ik helaas nog niet gezien dit jaar. Er zijn sowieso weinig vlinders! Zelfs mijn vlinderstruik is akelig leeg.
    Leerzaam blogje weer!
    groetjes Albertine

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja precies, je herkent het probleem en zeker leerzaam. Een volgende keer
      ga je er inderdaad beter op letten dat je ook de goede kenmerken vastlegt.
      En dat geldt natuurlijk evenzeer voor dieren als voor planten.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  4. Prachtig blog Coby, geweldig als je al die verschillende rupsen.
    Groetjes Irma

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Fantastic photographs, it being interested in a face of the nature. I am greeting

    BeantwoordenVerwijderen
  6. het is allemaal nog ingewikkelder dan ik al dacht,maar je uitleg brengt mij steeds een beetje dichterbij.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja hoe meer je leert over de natuur, des te meer je beseft
      hoe weinig je nog maar weet en hoe vernuftig alles in elkaar
      steekt.
      Dat maakt het iedere keer opnieuw boeiend om in de natuur te zijn
      en nieuwe dingen te leren.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  7. Pracht serie erg mooi om te zien en weer wat geleerd bij jou.
    Mooi de info erbij.
    Gr. Tinie

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Prachtig blog met interessante dingen die ik ook nog niet wist...
    Ik denk dat ik het proces van rups naar vlinder het allermooiste wonder in de natuur vind...
    Ondanks het gevecht van de rups die niet in de cocon wil vastzitten.
    Als ik die sparteling zie is dat een vreselijke martelpartij.
    Rups moet sterven om na negen maanden een vlinder te worden...
    die dan maar enkele dagen leeft....
    http://www.cirkel-der-natuur.nl/pages/sub/3/27673/Ordeals_of_Change_and_Wonder.html

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Zo ben je dus nooit te oud om wat te leren!
    Als ik je foto's zie,dan zou ik bijna ook een professionelere camera kopen.
    Bij mij zitten er wel 6 dagpauwogen tegelijk op de budlea.
    En de kleine vos,koolwitje,citroenvlinder en atalanta.En soms een klein blauw vlindertje,maar niet gelukt om op het goed de foto te zetten.
    groetjes,Truus

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. haha, nee je bent nooit te oud om te leren
      en in de natuur blijft altijd wat te leren.
      En fotograferen is natuurlijk ook leuk en
      ook dat kun je steeds beter leren en wie weet
      nog eens een andere camera, prachtige hobby.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  10. Wat een bijzonder en leerzaam blog Coby.
    Dat van die larven die op rupsen lijken was
    ook mijn vraag aan Kees, want ik kon er niet uit komen wat het was.
    Hie zie ik werkelijk een prachtige serie larven en uitleg.
    Compliment hoor Coby.

    groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mooi dat je vraag zo duidelijk beantwoord is,
      het is ook best lastig om alles steeds maar uit
      elkaar te houden.
      Als je vaker larven en rupsen tegenkomt kun je er
      wel steeds even mee oefenen en wordt het makkelijker
      om snel te zien waar je mee te maken hebt weet ik
      uit eigen ervaring.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  11. Hoi Coby
    wat een variatie aan rupsen erg mooi.
    groetjes Herman,

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Wat een prima uitleg, maar ik vind het nog knap lastig. Ik geniet van je prachtige foto's die het allemaal illustreren. Ik ga volgende keer zorgen dat ik het goed op de foto krijg om vervolgens met dit blog erbij op te zoeken wat het is.
    Groeten, Gonnie

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Dit pootjesverhaal was voor mij volledig nieuw; maar heel interessant. Ik ga nog een paar keer goed naar je blog kijken om die buikschuivertjes met of zonder naschuivers uit elkaar te leren houden.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Helemaal goed, Coby, super interessant, ook door je prima foto's erbij: grote klasse! Graag meer!
    Hartelijke groeten, Marion

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Wat een prachtig en leerzaam blog! Daar ben jij toch wel heel goed in, ga nog lang zo door Coby!
    Groetjes
    Loes

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Leerzaam en opmerkelijk mooi op de foto gezet zijnde rupsen serie die het ronduit voortreffelijk doet. Ik vind um erg fraai geworden en vind rupsen toch bij uitstek geschikt om vette en mooie macro's van te schieten.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Weer wat geleerd: nog nooit gehoord van naschuivers! Mooi woord trouwens :)
    Je hebt er prachtige foto's bij geplaatst die alles ook nog eens goed illustreren.
    Mooie en interessante blog weer.

    lieve groet,
    Betsy
    Wolatelier DiAn

    BeantwoordenVerwijderen
  18. In de tuin waren vandaag heel veel vlinders, verder een gezoem van allerlei andere insecten. Geen idee welke soorten.
    Je hebt weer prachtige foto's gemaakt. De diverse rupsen zien er heel mooi uit. Dat uit zo'n stekelige rups via de cocon een prachtige Dagpauwoog vlinder tevoorschijn komt... heel boeiend. Groeten van Willemien.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Hoi Coby,
    Leerzaam blogje. Nu even goed in mijn geheugen opslaan en dan zo de tuin om im te kijken wat dat groene ding op de O.I. kers is. En goede tips voor determinatie geef je ons.
    Groetjes,
    Hannie

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Bedankt voor jullie reacties en commentaren op deze blog. Fijn te horen dat dit soort educatieve blogs zeer worden gewaardeerd.
    Ik vind het zelf erg leuk om dingen die ik ontdek uit te zoeken en daar dit soort blogjes van te maken.
    En leuk om te horen dat er dan veel mensen zijn die ik er een plezier mee doe om deze informatie te delen.
    Ik ga hier zeker op deze manier mee door!
    Natuurkieker Coby

    BeantwoordenVerwijderen
  21. Hoi Coby, weer interresante info en mooie foto's Groetjes Margreet

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Dank je! Nu weet ik ook eindelijk welke rups ik afgelopen zomer op de foto heb staan :-D Groot Avondrood rups!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

10 soorten Lieveheersbeestjes

Jan en Jacob zijn twee rood/zwarte nachtvlinders

Ganzen in Nederland