Zwartbuikrotganzen in Noordpolderzijl

Op 26 februari heb ik samen met kennissen een groot deel van de dag doorgebracht op het Hogeland van Groningen. Het was prachtig zonnig en nagenoeg windstil weer, een genot om de hele dag buiten te vertoeven.
Het eerste doel was Noordpolderzijl, een uniek plekje aan de waddenkust en een ideale plek voor vogels.
Toen we nog voor de dijk waren hoorde ik vogelgeluiden die ik niet thuis kon brengen, maar het klonk me aangenaam in de oren.

Toen we achter de dijk kwamen zag ik wie verantwoordelijk waren voor de vogelgeluiden. Er was een grote groep Zwartbuikrotganzen (Branta bernicla) aanwezig op het water en de de aangrenzende kwelders.
Voor mij de eerste keer dat ik deze ganzensoort zag en ik moet zeggen dat ik het een aangename verrassing vond. Het geluid dat ze maakten stemde me al blij, maar ook om te observeren is het een heel mooie ganzensoort.

De Zwartbuikrotgans is met 56-61cm een kleine ganzendsoort, hij is niet veel groter dan een Wilde Eend, die 50-60cm groot kan worden, maar door zijn bouw lijkt hij wel groter.
Rotganzen lijken qua bouw wel veel op Brandganzen(Branta leucopsis), maar hebben een wat slanker lijf, een kleinere kop en smallere meer puntige vleugels. Ze hebben een zwarte kop, hals en ook de snavel en de korte poten zijn zwart.

Naarmate we langer in het haventje van Noordpolderzijl vertoefden, zagen we steeds meer rotganzen verschijnen. Vanuit het gele  gewas kozen ze het luchtruim om na een rondje over het gebied neer te dalen
bij hun soortgenoten die reeds in het water verbleven.

Ook waren er die in ganzenpas achter elkaar aan het land verlieten om ook het water in te gaan om te te badderen, te foerageren, of om al keuvelend samen wat te dobberen en wie weet wel al wat te mijmeren over de lange tocht naar Siberië die ze in maart/april weer aanvangen om naar de toendra's te gaan om daar te broeden en kun kroost groot te brengen om vervolgens in september de terugtocht weer aan te vangen en in oktober weer in Nederland  te verschijnen om daar te overwinteren.

De Rotganzen hebben een zwarte kop en hals, maar als je ze van wat dichterbij of door een verrekijker bekijkt, zie je dat ze een opvallende witte vlek op de hals hebben.
Jonge dieren krijgen die vlek pas in het najaar, nog een verschil bij jonge rotganzen is dat ze lichte banen op de vleugels hebben, daar waar de vleugels van volwassen Zwartbuikrotganzen egaal van kleur zijn.

Zwartbuikrotganzen leven in de winter van zeegras, gras en algen en in de zomer als ze op de arctische toendra's verblijven bestaat het menu uit mos, korstmos en bloeiende planten. Zoals op een van bovenstaande foto's te zien is foerageren de rotganzen ook door net als eenden te grondelen, dat wil zeggen met de kop onder water en  met de staart omhoog zoeken naar voedsel.
Ze kunnen gemiddeld een leeftijd bereiken van 12- 15 jaar.

Ik las ergens dat er in 1932 een dramatische teruggang in rotganzen is geweest doordat een schimmelziekte bijna de hele zeegrasvegetatie verwoestte. Halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw twijfelde men nog of de populatie ooit nog weer op peil zou komen, maar door de mildere winters en betere bescherming neemt hun aantal nu toch toe. Er overwinteren nu zo'n 100.000 Zwartbuikrotganzen in ons land, voornamelijk in het waddengebied.