Jan en Jacob zijn twee rood/zwarte nachtvlinders

Jan en Jacob zijn twee roodzwarte vlinders  

   


                                                                                                                                         
In 
deze blog twee rood/zwarte vlindertjes, namelijk de sint-jacobsvlinder (Tyria jacobaeae) en de sint-jansvlinder (Zygaena filipendulae). Beide vlindertjes lijken  vluchtig gezien op elkaar en de Nederlandse namen leiden ook vaak tot verwarring en worden nogal eens door elkaar gehaald. Ik heb daarom van deze twee vlindertjes een blog gemaakt zodat je ze goed kunt vergelijken.


sint-jacobsvlinder

sint-jacobsvlinder

Sint-jacobsvlinder                                                                                                                

De sint-jacobsvlinder behoort tot de familie van de spinneruilen (Erebinae) en zijn een soort van de Beervlinders (Arctiidae). Het is een kleine roodzwarte vlinder met  3-4 cm spanwijdte van de vleugels. Hij is zwartblauw met op iedere voorvleugel een  opvallende rode streep en twee rode stippen. De achtervleugels zijn  rood met een zwarte buitenrand.


rups van sint-jacobsvlinder

rups sint-jacobsvlinder

Rupsen giftig                                                                                                                                                                                                                                                                           Veel rupsen van Beervlindersoorten hebben talrijke lange haren, maar de rupsen van de Sint-Jacobsvlinder vallen op door hun geel/zwarte tekening. Die knalgele kleur waarschuwt andere dieren om de rups niet te eten. De rupsen zijn giftig door het  eten van de giftige bladeren van het jacobskruiskruid (Senecio jacobaea), de waardplant waarop deze vlinder in Nederland op voorkomt en zijn eitjes op afzet. Overigens zijn ook de vlinders van deze soort giftig, het gif wordt niet afgebroken in de rups, maar doorgegeven aan de vlinder.


rups van sint-jacobsvlinder op jacobskruiskruid

rups van sint-jacobsvlinder op jacobskruiskruid

Duinen en zandgronden                                                                                                       De sint-jacobsvlinder komt vooral voor in de duinen en op de zandgronden. Dat zijn plekken waar het Jacobskruiskruid ook graag groeit en vaak in grote hoeveelheden, ook de Sint-Jacobsvlinder komt vaak in grote aantallen voor. Als rups zijn ze in staat om hele planten kaal te vreten als ze zo talrijk zijn.
Het Jacobskruiskruid staat nogal eens ter discussie omdat het ook giftig is voor paarden en koeien. De dieren zullen het op het land niet eten, maar herkennen het niet als het door het hooi zit en eten het dan wel met alle gevolgen van dien. Het is dus belangrijk te zorgen dat de plant niet in het hooi komt. Aan de andere kant is het jacobskruiskruid een fantastische insectenplant en dat was ook de reden waarom men hem extra heeft gezaaid in natuurgebieden.

sint-jacobsvlinder

sint-jacobsvlinder

Levenscyclus sint-jacobsvlinder                                                                                        De sint-jacobsvlinder vliegt van april/mei tot in augustus, de rupsen zijn aan te treffen van juni tot in september.
De eitjes worden gelegd op het Jacobskruiskruid en na het rupsenstadium verpopt de rups op de grond.
De pop overwintert in de grond en het volgende jaar verschijnen dan in de lente weer de nieuwe jonge vlinders en begint een nieuwe cyclus
.


sint-jansvlinder

Sint-jansvlinder                                                                                                                    

De Sint-Jansvlinder is een klein roodzwart vlindertje uit de familie van de Bloeddrupjes (Zygaena). Hij is zo'n 2cm lang en een spanwijdte van 3-4cm en op iedere voorvleugel zitten zes rode stippen. De antennen zijn zwart en veel forser dan die van de Sint-Jacobsvlinder.


rups sint-jansvlinder

rups sint-jansvlinder

Waardplant rolklaver                                                                                                                         De rupsen van de Sint-Jansvlinder kunnen ruim 2 cm lang worden en zijn geel met op ieder segment twee zwarte vlekparen, de eerste smal is en de achterste meer rechthoekig en groter. De rups overwintert een of twee keer en verpopt zich dan. De belangrijkste waardplant voor de Sint-Jansvlinder is de Rolklaver (Lotus corniculatus) en komt daarnaast ook voor op andere vlinderbloemigen.

sint-jansvlinders

Oorsprong van de naam sint-jansvlinder                                                                        
De naam sint jansvlinder komt van de naamdag van Sint Jan op 24 juni, vaak werd rond die tijd de eerste sint-jansvlinder weer gezien. De meeste Sint-Jansvlinders vliegen eind juli- half augustus, maar de eerste Sint-Jansvlinders worden nu vaak al in mei aangetroffen en ze vliegen soms lang door zodat er ook in september nog wel sint-jansvlinders aangetroffen worden.

sint-jansvlinder 



Leefgebied sint-jansvlinders                                                                                              Sint-jansvlinders komen in Nederland het meest voor in de duinen, in het oosten en het uiterste zuiden van ons land. Sint-Jansvlinder komen in verschillende biotopen voor, zoals bloemenweides, droge graslanden, en wegbermen.

Update: deze blog werd voor het eerst gepubliceerd op 12 juni 2012 en werd geactualiseerd op 2 juni 2021.







Reacties

  1. Prachtig Coby, het leuke van deze schitterende nachtvlinders is dat ze overdag vliegen. Prachtig gefotografeerd.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hoi Coby,
    ik sta er elke keer weer versteld van wat voor mooie foto's je ons laat zien mooi al die vlinders en rupsen de Sint-Jan vlinder zie je hier niet zo veel,
    groetjes Herman,

    BeantwoordenVerwijderen
  3. ik heb deze soorten nog niet gezien ik ga toch wat beter opletten.je hebt het weer heel mooi gedocumenteerd deze prachtige opnames.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hoi Coby,
    Wat staan ze er mooi op. Ik heb vorig jaar in het paradijs heel veel van die rupsen gezien. Maar nooit een vlinder, jammer genoeg.

    Gr Cees

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoi Coby...

    leuk dat je de twee vlinders hier naast elkaar zet...
    ik vind de St Jansvlinder toch net iets mooier....
    Mooie opnames die in de lightbox prachtig scherp zijn...
    ook mooi dat je gelijk de rupsen erbij hebt...
    Dikke complimenten..

    Nieske

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hoi Coby,

    weer een heel leerzaam blog over deze 2 verschillende vlinder. Afgelopen zondag had ik ook de Sint-Jacobsvlinder en ik ging ervan uit dat dat de enige rode met zwart was, maar ik zie her ook nog een een Sint-Jansvlindermet hele andere rupsen staan. Die vlinder heb ik inderdaad wel eens meer gezien maar scheerde ze over 1 kam. Die rups van de Sint-Jacobsvlinder kende ik wel maar die andere dus nog niet.

    Echt weer schitterend blog met mooie foto's en leerzame info.

    Groetjes, Helma

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Weer prachtige foto's en een interessant verhaal. Ik leer heel veel van jou. Jakobskruiskruid ken ik wel; de schrik voor alle boeren en weet van de problemen die het kan veroorzaken... Tot een volgende keer en groeten van Willemien.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Coby,
      Wat een mooie vlindersoorten. Die kleuren knallen eruit. Leuke blog zo met de rupsen, waardplanten en vlinders bij elkaar. Mooie foto's ook met nr 7 als favoriet.
      Groeten, Gonnie

      Verwijderen
  8. Hoi Coby, wat mooi uitgelegd het verschil tussen deze vlinders!
    Ook nog mooi de rupsen erbij met prachtige foto`s.
    Ik heb ook nog iets anders opgestoken van dit blogje, het roze bloemetje heb ik ook gefotografeerd maar wist nier dat het Rolklaver heet.
    Ik ben dus dubbel blij met je,
    groetjes Greet

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ha Greet, bedankt voor je compliment. Ik moet je echter wel teleurstellen over de Rolklaver, dat is hier niet afgebeeld en heeft gele bloemen. Het is de waardplant waarop de eitjes worden afgezet. De roze bloemen zijn de Centaurea en er is nog een roze met de 4 sintjansvlinders,maar daar weet ik de naam niet van.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  9. Wat een prachtige vlinders, Coby. Goede info ook. Wij hebben hier in het westen wel gele rolklaver en ik wilde straks al even gaan kijken of ik St.Jansvlinders zie, toen ik in je blog las dat je het westen niet noemt. Wat ik helemaal vergeet te zeggen is dat ik het ook fantastische foto's vind. Groetjes, Joke

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. wij hebben hier dus ook alleen maar gele rolklaver... :-)
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  10. Hai Coby,

    Ik heb het inmiddels vele malen op internet gelezen, maar haal deze 2 soorten altijd door elkaar.
    Toch is dit weer zo'n blogje, dat laat zien waarom het zo interessant is om jou te volgen.
    Het zomaar een plaatje van beide vlinders, maar ook de rupsen en biotopen erbij.
    Complimenten voor de onderhoudende wijze waarop je dit blog weer hebt gemaakt.

    Groetjes,
    René

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dankjewel Rene, om de reden die jij noemt plaats ik ze daarom samen in een blogje en kun je snel even terug kijken als je het niet meer weet hoe het zat :-)
      En ja, rupse en vlinders zie je nog iet al te vaak samen in de gidsen.
      Ik heb overigens nog maar eenmaal rupsen gezien van de SintJansvlinder, wel een beetje een gelukje eigenlijk.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  11. Mooie serie, ik vind de rupsen echt geweldig.
    Ook de uitleg er bij is geweldig, weer iets geleerd.
    Groetjes Irma

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Had gisteren al even zitten kijken en vond het toen ook al een prima mooie serie. De rupsen doen het ook erg lekker op de foto vind ik. Ik kom deze wel eens tegen maar niet veel. Er wordt ook jacht gemaakt op het giftige kruid waarop ze leven in onze polder omdat het vee er ziek van kan worden. Ergens te begrijpen maar als je ziet hoe mooi de rupsen en vlinders zijn, best wel jammer...

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Prachtige vlinder serie en wat mooi al je info erbij.
    Je vlinders en de rupsen staan er prachtig op Coby.
    Groetjes Tinie

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Tangodansers in een prachtig pak!
    Heel fraaie opnamen!

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Wat een schitterende vlinders! Je hebt er wel weer een superserie van gemaakt. Ook weer met veel interessante informatie.
    Bijzonder dat je zowel de rupsen als de vlinders hebt kunnen vastleggen.
    Het zijn prachtige foto's geworden.

    lieve groet,
    Betsy
    Wolatelier DiAn

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Prachtige beelden Coby en een heldere uiteenzetting. Wat heb je toch altijd fraaie rustige achtergronden!

    Groeten, Robert

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Hoi Coby,
    Wat weet je het toch altijd goed te vertellen,echt heel prettig leesbaar.
    Prachtige vlindertjes zijn dit, en je hebt goed de verschillen in woord en beeld gebracht. Mooie foto's!
    Dat jij al zoveel vlinders hebt kunnen fotograferen, ik heb ze nog bijna niet gezien.
    Ook nu komt de regen weer met bakken naar beneden :-(
    Groetjes en alvast een fijn weekend
    Loes

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. haha, ik heb ook nog niet zoveel vlinders kunnen fotograferen hoor.
      Veel van de foto's van deze blog komen uit voorgaande jaren.
      De Sint-Jacobsvlinder heb ik wel al weer gezien, de Sint-Jansvlinder nog niet.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  18. Mooie vlinder, rupsen blog laat je weer zien voorzien van de nodige informatie.
    De rolklaver met de 4 vlinders is goed gelukt.

    Groeten,
    Ron

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Dank voor al jullie reacties op deze blog erg leuk om weer zoveel leuke respons te krijgen.
    Dat is wel een enorme stimulans om door te gaan met het maken van deze blogs.
    Natuurkieker Coby

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Volgens mij is de bloem met de vier vlinders een Blauwe Knoop : http://nl.m.wikipedia.org/wiki/Blauwe_knoop. Ik heb vaak de St. Jacobsvlinder rupsen gezien, hier in Amsterdam Zuidoost, maar nog nooit de vlinders.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt Elly voor je reactie. De bloem is inderdaad de Blauwe Knoop.
      Het zal toch ooit eens moeten lukken met die vlindertjes, maar ze
      zijn ook wel heel vluchtig en merkwaardig onopvallend als ze op een plant
      zitten en de vleugels dichtgeklapt hebben.
      Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  21. Hoi Coby,
    Wat schrijf je toch een prachtige blogs!
    Merci, Gr. John

    BeantwoordenVerwijderen
  22. Heel goed uitgelegd !!!
    Wie weet een plek in de randstad waar ik de Sintjansvlinder kan treffen ?

    Alvast bedankt,

    Ben

    BeantwoordenVerwijderen
  23. Ik ben 82 jaar en nog steeds verbaast. Vanmiddag rups geel met dwarse zwarte strepen gezien, Wat is dat? Wel 12 op gele bloem, dus... rups v/d st. jacobsvlinder op jacobskruiskruis. Geel takje meegenomen. Giftig? Goed mijn handen wassen. Wat is de wereld mooi en nooit te oud om te leren.Janna

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Prachtig om te horen, echte natuurbeleving! En ja, een mens raakt nooit uitgeleerd in de natuur. Natuurkieker Coby

      Verwijderen
  24. Hallo Coby, Ten eerste, het heeft even geduurd om een reactie plaatsen op je blog. Maar hier zitten we in wat turbulente tijden en dan komt het er niet zo van. Zelf een blog plaatsen heeft ook wat voeten in de aarde gehad en dus heb je de meeste foto's van mij op FB gezien. Ten tweede, heb je een mooie layout van je blog gemaakt. Zeer overzichtelijk. Dan deze post met van deze twee soorten vlinders met rupsen en de eitjes. Uiteraard vind ik je foto's ook weer zeer fraai.
    Bedankt.
    Groeten,
    Roos

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

10 soorten Lieveheersbeestjes

Ganzen in Nederland