Vuurwantsen kennen ook albinisme, of toch niet...

Wantsen zijn geen kevers zoals veel mensen vaak denken, maar vormen een aparte groep binnen de insectenwereld. Er komen in Nederland ruim 600 soorten wantsen voor. In deze blog aandacht voor een soort die meteen opvalt als je ze tegen komt, zowel door hun kleur als door hun aantal, de vuurwants.

Vuurwantsen danken hun naam aan de opvallende vuurrode kleur, samen met een patroon van zwarte vlekken, doen ze wel denken aan Afrikaanse maskers of schilden.
De felrode kleur heeft een afschrikwekkend doel voor eventuele belagers, het betekent "eet mij niet, ik ben gevaarlijk en vies". Er zijn ook weinig dieren die vuurwantsen  eten, alleen een paar soorten vogels zoals vinken en gorzen wagen zich er nog wel eens aan.

Naast die vuurrode kleur scheiden vuurwantsen als afweer ook beschermende stoffen af met hun geurklieren die andere dieren op afstand moeten houden.
Die afweerstoffen schijnen heel complex te zijn en er wordt veel onderzoek naar gedaan. Zo wordt er bijvoorbeeld gekeken of een bepaald bestanddeel mogelijk als een alternatief antibiotica zou kunnen worden ingezet voor de bestrijding van de ziekenhuisbacterie MRSA.

Vuurwantsen zijn overigens nog wel vaker onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Zo wordt er onderzoek gedaan naar het paringsgedrag van vuurwantsen. Men heeft ontdekt dat paartjes minimaal 12 uur in de paarhouding zitten, maar men heeft waargenomen dat dat zelfs tot 7 dagen kan voortduren. Mannetjes verhinderen hiermee dat andere mannetjes ook met het vrouwtje zouden paren. Binnen zulke enorme groepen is de rivaliteit natuurlijk ook wel heel groot en zo kunnen mannetjes ervoor zorgen dat zij geen concurrentie hebben bij het zorgen voor nageslacht. Ik verbaas me zelf trouwens altijd over de in mijn ogen nogal onhandige houding waarop deze dieren zijn gekoppeld tijdens het paren, waarbij altijd eentje achteruit moet lopen. Ik weet niet of er ook al onderzoek is gedaan naar het waarom van die wijze van verbinding.

Vuurwantsen vind je vaak bij lindebomen en dan ook vaak in enorme hoeveelheden. Ze doen de lindes overigens geen kwaad en voeden zich hoofdzakelijk met afgevallen blad en zaden die op de grond liggen. Zwangere vrouwtjes eten ook wel al dan niet dode insecten vanwege de proteïne die ze nodig hebben voor hun eitjes.
Wantsen kennen geen popstadium, uit de eitjes komen heel kleine nimfjes, onvolwassen wantsjes. Deze nimfen moeten vijf keer vervellen,waarbij ze ook tegelijkertijd weer wat groter worden. Zo aan het eind van de zomer is dan de hele generatie vuurwantsen volgroeid.

Bij de laatste vervelling naar volwassen vuurwants krijgt het dier zijn kenmerkende patroon met de zwarte vlekken en tevens is de wants dan geslachtsrijp. Tot mijn verbazing trof ik tussen de vele vuurwantsen een volwassen vuurwants waar geen enkel zwart vlekje aan te ontdekken viel. Zelfs aan de poten ontbrak het zwart. Nu gebeurt het wel bij meer insecten dat ze na een gedaanteverwisseling nog op kleur moeten komen, maar vaak zie je dan wel al een beginnetje van de ontbrekende kleur.
De volgende dag was ik er weer te kijken en warempel, ik vond de vuurwants terug en nog steeds zonder stippen, dus een echte albino bij de vuurwantsen!?
Later las ik dat het zo schijnt te zijn dat de vuurwantsen zonder zwarte vlekken tevoorschijn komen en na enkele uren hun kenmerkende patroon krijgen
Dus heb ik waarschijnlijk heel toevallig op twee achtereenvolgende dagen een net vervelde vuurwants gezien en zo zie je maar weer dat je niet altijd ziet wat je denkt te zien...

Er wordt in 2017 en 2018 extra aandacht besteedt aan wantsen met een wantsenproject die georganiseerd wordt door www.waarneming.nl en oa Eis Kenniscentrum insecten om zo de verspreiding en het voorkomen van wantsen in Nederland in kaart te brengen.

Voor het natuurprogrammma ROEG! van RTV Drenthe hebben we onlangs onlangs ook nog een natuurkiekerfilmpje gemaakt over de vuurwantsen.