Heermoes (Equisetum arvense) - sterke oerplant

Heermoes (Equisetum arvense) is een plant uit de Paardenstaartfamilie. De plant heeft vele andere namen en wordt bijvoorbeeld ook wel Akkerpaardenstaart of Akkerpest genoemd.
Het is een tot 40 cm hoge vaste plant. In het voorjaar verschijnen er oranje/roze stengels zonder bladgroen, ze dragen sporenaren aan de top.

Sporenaar dragende stengels

Close-up sporenaar Heermoes

  

De groene stengels zonder sporenaren verschijnen ongeveer twee weken later als de stengels met sporen aan het verdorren zijn. De groene stengels zijn hol en geleed, op elke knoop zit een krans met schubben waaruit kransen met zijtakken groeien. Als kind vond ik het leuk om zo'n steel uit elkaar te trekken en daarna alle stukjes weer in elkaar te zetten als een bouwpakket, prachtig.
Als ik het nu zie en er zijn mensen bij me, die dit fenomeen niet kennen, demonstreer ik het met veel plezier, het blijft leuk.

Uit de knopen komt een krans van zijtakken

Hier laat Peter mooi de structuur zien

Ook de sporenstengel is geleed

De plant verspreidt zich via sporen, die uitgroeien tot een voorkiem, die bevrucht kan worden. Deze vorm van voortplanting kan alleen als er open grond is. Heermoes maakt echter ook veel wortelstokken die diep in de grond gaan en horizontale vertakkingen vormen, dit maakt de plant tot een lastig uit te roeien onkruid en verklaard waarom het ook wel Akkerpest wordt genoemd.

Heermoes komt voort uit een heel oude plantengroep. In de Carboontijd, meer dan 300 miljoen jaar geleden, toen de Dinosauriërs nog rondliepen, groeiden er Paardenstaarten, die zo groot konden worden als bomen wel tot zo'n 15 meter hoog. Samen vormden ze een soort oerwoud, de resten van die bossen zijn nu terug te vinden als enorme steenkoollagen.

Heermoes is een oerkruid

Heermoes is dus eigenlijk een soort oerplant. Het is ook een echte overlever; het was de eerste plant die, na de uitbarsting van de vulkaan Mount st. Helena in 1980 in de Verenigde Staten, weer verscheen op de helling van die vulkaan.
Ook op industriële terreinen met vervuiling of uitgeputte en zwaar samengepakte grond is de plant vaak de eerste die komt en de laatste die verdwijnt. (bron: Wikipedia)